Na današnji dan 2010. godine, preminuo je Rasim Delić, general Armije Republike Bosne i Hercegovine. Sahranjen je na Šehidskom mezarju Kovači u Sarajevu.
Delić je rođen u općini Lopare 1949. godine, a Vojnu akademiju Kopnene vojske završio je 1971. godine, kada je stupio u službu JNA na dužnosti u različitim artiljerijskim jedinicama.
Početkom agresije na Bosnu i Hercegovine (1992. – 1995.) u Visokom je, s grupom oficira, organizovao Teritorijalnu odbranu (TO) Srednje Bosne, a kada su snage TO postale Armija Bosne i Hercegovine, Delić je postavljen za vršioca dužnosti načelnika Odjeljenja za operativno planiranje i obuku ARBiH, prema naređenju Sefera Halilovića, koji je tada bio načelnik Glavnog štaba.
Rasim Delić je prvi u Armiji RBiH imenovan u čin generala od Vrhovne komande Oružanih snaga (Predsjedništva RBiH), u decembru 1993. godine. Po završetku rata Delić je bio komandant Zajedničke komande Vojske Federacije BiH, sve do penzionisanja u septembru 2000. godine.
Nakon odlaska u penziju ponovo su stigli teški dani za bivšeg glavnokomandujućeg čovjeka Armije RBiH jer je pred Haškim tribunalom, 2008. godine, osuđen na tri godine zatvora zbog “okrutnog postupanja, te kršenja pravila i običaja ratovanja”. Odslužio je dvije trećine kazne i pušten je na slobodu.
Tekst se nastavlja ispod oglasa
Fransisko Hose de Goja i Lusientes. Wikipedia.org
Preminuo Goja, jedan od najboljih svjetskih slikara
1828. – Preminuo španski slikar Fransisko Hose de Goja i Lusientes (Francisco Jose de Goya y Lucientes), umjetnik nemirnog i pustolovnog duha, koji je mimo ustaljenih šema najdublje obuhvatio stvarnost Španije. Godine 1786., postao je dvorski slikar i naslikao je niz portreta – među najboljima u tom žanru – članova kraljevske porodice, dvorskih uglednika i poznatih ličnosti. Opsjednut tragičnom sudbinom španskog naroda, stvorio je potresne slike-dokumenta “Drugi maj 1808”, “Treći maj 1808. – strijeljanje u Madridu”, a u poznim godinama fantazmagorične prizore “Saturn”, “Prometej”, “Ples vještica” i velike cikluse u bakropisu i litografiji. Pri kraju života, već oslijepio, morao je da emigrira u Francusku, gdje je umro. Glavna djela: “Odjevena Maja”, “Gola Maja”, “Porodica Karlosa Četvrtog”, “Marija – Lujza”, “Slikar Fransisko Baje”, grafički ciklusi “Kapričosi”, “Užasi rata”, “Poslovnice”, “Tauromahija”.
1844. – Rođen francuski pisac Žak Anatol Fransoa Tibo (Jacques Anatole François Thibault), poznat kao Anatol Frans, član Francuske akademije, dobitnik Nobelove nagrade za francusko društvo u vrijeme Treće Republike. Djela: zbirka pjesama “Zlatne pjesme”, romani “Zločin Silvestra Bonara”, “Savremena historija”, “Crveni krin”, Bogovi su žedni”, “Pobuna anđela”, “Taida”, “Epikurov vrt”, “Mišljenja opata Zeroma Koanjara”, “Ostrvo pingvina”, “Pečenjarnica kraljice Pedok”, “Život u cvijeću”.
1859. – Umro francuski historičar i političar Aleksis Klerer Tokvil (Alexis-Charles-Henri Clerel de Tocqueville), protivnik revolucionarnih društvenih promjena, koji je veoma bitno utjecao na građanske historičare 19. i 20. vijeka. Djela: “Demokratija u Americi”, “Stari režim i revolucija”.
1871. – Rođen Edmund Džon Milington Sing (John Millington Synge), irski dramatičar, pjesnik, pisac proze i kolekcionar folklora. On je bio ključna figura u irskom književnom preporodu i jedan od saosnivača Abi teatra. Najpoznatiji je po predstavi „Plejboj zapadnog svijeta” koja je izazvala nerede u Dablinu tokom svog otvaranja u Abi teatru.
1872. – Rođena srbijanska slikarica njemačkog porijekla Babet Bahmajer, poznata kao Beta Vukanović, koja je tokom nepunih 80 godina naslikala impozantan broj ulja, akvarela i crteža i kao pedagog utjecala na generacije srpskih slikara. Na studijama slikarstva u Minhenu upoznala je budućeg supruga Ristu Vukanovića, također slikara, s kojim je došla u Beograd, u kome je ostala do kraja života. Zaslugom tog umjetničkog para Beograd je dobio slikarsku školu, koja je prerasla u Umjetničku školu.
Čarli Čaplin. Facebook
Rođen engleski filmski glumac, scenarist, režiser i producent Čarli Čaplin
1889. – Rođen engleski filmski glumac, scenarista, režiser i producent Čarls Spenser Čaplin (Charles Spencer Chaplin), poznat kao Čarli Čaplin, jedan od pionira kinematografije i najvećih umjetnika u historiji filma. U SAD je otišao 1910. i stekao svjetsku slavu likom sentimentalnog klovna-skitnice. Tokom 40 godina snimio je 75 kratkih i dugometražnih filmova, a 1972. dodijeljena mu je nagrada Oskar za životno djelo. Filmovi: “Idila u polju”, “Pasiji život”, “Mirna ulica”, “Hodočasnik”, “Dječak”, “Potjera za zlatom”, “Cirkus”, “Svjetlosti velegrada”, “Moderna vremena”, “Veliki diktator”, “Gospodin Vedu”, “Jedan kralj u Njujorku”, “Svjetlosti pozornice”, “Grofica iz Honkonga”.
1921. – Britanski glumac, režiser i pisac rusko-francuskog porijekla Piter Ustinov, ambasador dobre volje UNICEF-a i UNESCO-a, rođen je na današnji dan. Prije Drugog svjetskog rata u pozorištu je najčešće igrao u svojim komedijama: “Ljubav četvorice pukovnika”, “Romanov i Džulijeta”, “Foto-finiš”, “Deseta simfonija”. Napisao je i autobiografiju “Dearzme”. Filmovi: “Ljuo vadis”, “Spartak”, “Topkapi”. “Ljubičasti taksi”.
1939. – Rođen Boris Dvornik, jedan od najpoznatijih glumaca bivše Jugoslavije. Na filmu je debitirao 1960. godine u filmu “Deveti krug” nakon kojeg je stekao veliku popularnost, koju potom učvršćuje igrajući savremene likove u komedijama “Martin u oblacima” (1961.) i “Prekobrojna” (1962.). Od 1966. godine počinje se s velikim uspjehom pojavljivati i u filmovima s tematikom iz Narodnooslobodilačkog rata. Za uloge u filmovima “Most” (Hajrudin Krvavac, 1969.) i “Kad čuješ zvona” (Antun Vrdoljak, 1969.) nagrađen je Zlatnom arenom na Festivalu u Puli. Nastupio je u više od 40 dugometražnih igranih filmova (nerijetko je nastupao i u kratkometražnim), u mnogim televizijskim dramama i u više televizijskih serija. Zenit popularnosti Borisa Dvornika došao je 1970-ih ulogom Roka Prča u kultnoj seriji “Naše malo misto”, a potom i ulogom brijača Meštra u seriji “Velo misto”.
1953. – U Sanskom Mostu rođen Amir Talić, bosanskohercegovački pisac, književnik i novinar. Objavljuje poeziju i prozu za djecu i odrasle, a bavi se i književnom kritikom. Član je Saveza novinara BiH i Društva pisaca BiH i ima status slobodnog umjetnika. Zastupljen u više izbora i antologija za poeziju. Djela su mu prevođena na: slovenski, njemački, švedski, francuski, ruski, engleski i albanski jezik. Prevodio je pjesme sa slovenskog jezika.
Doris Dragović. Deezer.com
Doris Dragović, hrvatska i regionalna pjevačka diva, slavi 64. rođendan
1961. – Rođena Dorotea Doris Dragović, hrvatska pjevačica. U ranim osamdesetima postala je članica grupe “More”, a 1986. započela je solističku karijeru. Godine 1986., na Eurosongu u Norveškoj predstavljala je Jugoslaviju s pjesmom “Željo moja”, kada je osvojila 11. mjesto, a 1999. godine u Izraelu s pjesmom “Marija Magdalena” osvojila je 4. mjesto za Hrvatsku.
1972. – Umro Jasunari Kavabata, japanski pisac i prvi Japanac koji je dobio Nobelovu nagradu za književnost, 1968., godine. Obrazloženje je glasilo da mu je dodijeljena Nobelova nagrada »zbog pripovjedačkog majstorstva, koje s velikom osjećajnošću izražava suštinu japanskog duha«. Godine 1971., vodio je aktivnu kampanju za prijatelja koji se kandidirao za guvernera u Tokiju. Izvršio je samoubistvo u svom studiju blizu Kamakure, u aprilu 1972., ne ostavivši nikakvu bilješku niti objašnjenje.
1975. – Preminuo indijski filozof i državnik Savepali Radakrišnan, profesor filozofije na univerzitetima u Madrasu, Kalkutu, Čikagu i Oksfordu, ambasador u Moskvi 1939., potpredsjednik Indije od 1952. i predsjednik od 1962. do 1967. Najviše je bio zaokupljen religijom, etikom, historijom filozofije i kulture i mogućnošću objedinjenja civilizacijskih i kulturnih vrijednosti Istoka i Zapada. Djela: “Indijska filozofija”, “Istočna religija i misao Zapada”, “Religija i društvo”, “Kalki ili budućnost civilizacije”, “Historija istočne i zapadne filozofije”.
1990. – Umrla švedska glumica Greta Garbo, jedna od prvih evropskih glumica koja je postala vrhunska holivudska zvijezda početkom tridesetih godina. U igranom filmu prvi put se pojavila statirajući u “Lutajućem vitezu” 1921. U zlatnom periodu svoje karijere nanizala je velike dramatične uloge u filmovima “Kraljica Kristina”, “Ana Karenjina”, “Grand Hotel” i “Dama s kamelijama”. Godine 1939., snimila je film koji odudara od njenog melodramatskog stila – satiričnu komediju “Ninočka”, koja je postigla svjetski uspjeh i nominaciju za tri Oskara. Nakon neuspjeha filma “Žena s dva lica” Greta Garbo se 1941. godine zauvijek povukla s filma. Specijalnim Oskarom za svoj doprinos filmskoj umjetnosti nagrađena je 1953. godine.
1991. – Umro engleski filmski režiser Dejvid Lin (David Lean), autor spektakularnih i tehnički izvrsno urađenih filmova o osnovnim ljudskim emocijama u pozadini velikih historijskih zbivanja. Filmovi: “Kratak susret”, “Veliko iščekivanje”, “Oliver Tvist”, “Madlena”, “Hobsonov izbor”, “Most na rijeci Kvaj” (nagrada Oskar), “Lorens od Arabije” (nagrada Oskar), “Doktor Živago” (nagrada Oskar), “Rajanova kći”, “Put u Indiju”.
Masakr u Ahmićima. Wikipedia.org
Prije 32 godine počinjen masakr u Ahmićima
1993. – Počinjen masakr u Ahmićima, ratni zločin koji su počinili pripadnici HVO-a nad bošnjačkim civilima, kada je ubijeno 116 osoba. Međunarodni sud za ratne zločine počinjene na području bivše Jugoslavije presudio je da su ti zločini bili zločin protiv čovječnosti, a jedan od izvršitelja ove akcije, Dario Kordić, osuđen je na 25 godina zatvora. Pokolj su otkrile mirovne snage UN-a sastavljene od britanske vojske, predvođene pukovnikom Bobom Stjuartom (Stewart). Osim Darija Kordića, za ovaj zločin osuđeni su Zoran, Mirjan i Vlatko Kupreškić na zatvorsku kaznu od 6 do 10 godina zbog sudjelovanja u napadu, no pravomoćnom presudom su 2001. oslobođeni krivice. Drago Josipović dobio je 12, a Vladimir Šantić 18 godina zatvora. Dragan Papić oslobođen je krivice.
1994. – Umro američki pisac afričkog porijekla Ralf Valdo Elison (Ralph Waldo Ellison), čiji je roman “Nevidljivi čovjek” jedan od najimpresivnijih u američkoj književnosti poslije Drugog svjetskog rata. Djelo je pisano izuzetno sugestivno, s mnoštvom naturalističkih detalja. Također je napisao knjigu eseja “Senka i čin”.
avaz
