Ekrani i manjak sna uništavaju dječiji mozak-depresija se može javiti i nakon nekoliko godina.
Prekomjerno korištenje ekrana jedan je od najvećih izazova današnjeg djetinjstva. Ekrani su često krivci za nastanak raznih poremećaja u ponašanju djece, od „ekranizma“ do ozbiljnijih oblika narušavanja mentalnog zdravlje djece, o čemu se i dalje ne govori dovoljno.
Novo sveobuhvatno istraživanje, objavljeno u prestižnom medicinskom časopisu JAMA Pediatrics, otkriva zabrinjavajuću povezanost između vremena koje djeca provode pred ekranima, manjka sna i razvoja simptoma depresije u adolescentskoj dobi. Studija pod nazivom „Uloga sna i bijele mase u povezanosti između vremena provedenog pred ekranom i nastanka depresije u djetinjstvu i ranoj adolescenciji“ (Role of Sleep and White Matter in the Link Between Screen Time and Depression in Childhood and Early Adolescence) koju su proveli stručnjaci s američkih univerziteta, dr João Paul Lima Santos, dr Adriana M. Soehner i dr Candice L. Biernesser donosi zabrinjavajuće zaključke.
Istraživanje je pratilo 976 djece od njihove devete ili desete godine do ulaska u adolescenciju. Pokazalo se da svaki dodatni sat proveden pred ekranom, bilo da se radi o gledanju televizije, korištenju tableta, pametnih telefona ili igranju video-igara, značajno povećava rizik od pojave depresivnih simptoma u narednim godinama.
Posebno zabrinjava podatak da kod djece koja provode više vremena pred ekranima i imaju kraći period sna dolazi do promjena u strukturi mozga, posebno u dijelovima odgovornim za emocionalnu regulaciju, što može dovesti do nastanka problema s mentalnim zdravljem, kao što je depresija.
Studija navodi da su kraći san i lošija organizacija bijele moždane mase u 36,4 % slučajeva glavni uzročnici veze između prekomjernog korištenja ekrana i pojave depresivnih simptoma u ranoj adolescenciji. Kraći san je, opet, u 37,5 % slučajeva bio glavni krivac za vezu između prekomjernog korištenja ekrana i lošijeg integriteta bijele mase.
„San nije samo pasivna aktivnost, nego temelj zdravog neurološkog razvoja“ ističu autori studije naglašavajući da kvalitetan san omogućava razmjenu informacija unutar mozga i razvoj bijele moždane mase, koja povezuje različite regije mozga. Manjak sna, uzrokovan dugotrajnim korištenjem digitalnih uređaja, narušava taj proces i povećava mogućnost nastanka emocionalnih poremećaja.
Studija je pokazala da su ovi efekti posebno izraženi kod djece koja koriste ekrane u večernjim satima, kada se proizvodnja melatonina – hormona sna – prirodno povećava.
„Postoji sve više indikacija da prekomjerno korištenje ekrana može doprinijeti nastanku problema mentalnog zdravlja poput depresije. Stoga je ključno identifikovati potencijalne posredničke faktore koji bi mogli pomoći u rasvjetljavanju ovih veza. Rezultati skorijih istraživanja ukazuju na to da prekomjeno vrijeme pred ekranima može negativno uticati na trajanje sna i strukturnu povezanost mozga (organizaciju bijele mase), što je ključno za emocionalno zdravlje“, navodi se u studiji.
Studija je upravo imala za cilj da ispita vezu između vremena provedenog pred ekranom tokom kasnog djetinjstva i pojave depresivnih simptoma u ranoj adolescenciji, kao i posrednički uticaj dužine sna i organizacije bijele mase na tu uzročno-posljedičnu vezu.
„Rezultati studije pokazali su da prekomjerno korištenje ekrana u kasnom djetinjstvu doprinosi pojavi depresivnih simptoma, između ostalog i zbog kratkog sna i lošije organizacije bijele mase tokom rane adolescencije. Ovi rezultati naglašavaju važnost promovisanja zdravih navika i uravnoteženja vremena provedenog pred ekranom sa zdravim navikama spavanja“, zaključak je studije o kojoj možete više pročitati na ovom linku.
medijskapismenost.ba
